SEYFİ ÇELİKKAYA
Yozgat’ta ayçiçeği hasadı başladı, ancak üreticiler alım fiyatının düşük olmasından yakındı. Yozgat Ziraat Odası Başkanı İsmail Açıkgöz, yağ fabrikalarının ithal çekirdekle depolarını doldurması nedeniyle tüccarın ürünü nazlanarak aldığını söyledi. Çiftçi Hasan Karakavak, “Geçen sene mazot 22- 23 liraydı, aynı fiyattı çekirdek. Mazot olmuş 38-40 lira olmuş, aynı para. Şu anda 12.5 liraya esnaf alıyor. Devlet daha fiyatı açıklamadı” dedi.
Yozgat’ta geçen yıl verilen yağlık ayçiçeği tohumu desteği ile 130 bin dekar olan yağlık ayçiçeği ekim alanı bu yıl yaklaşık 60 bin dekara düştü. Bu yıl çiftçiye hibe destekli 19 bin 660 kilogram yağlık ayçiçeği tohumu dağıtıldı, 40 bin dekar ekim yapıldı. 20 bin dekarlık alana da çiftçi kendi imkanlarıyla ekim yaptı. Yağlık ayçiçeği ekilişinde Türkiye’de 28’inci, üretimde 26’ncı sırada olduğu kaydedilen Yozgat’ta bu yıl yağışların ardından hava sıcaklıklarının çok yüksek olması üretimi olumsuz etkiledi. Hasada başlayan çiftçi, mazotun litre fiyatının 40 liraya çıkmasına karşın ayçiçeğinin geçen yılki fiyattan alındığını belirtti. Yağ fabrikalarının ithal çekirdek ile depolarını doldurduğu, bu nedenle de tüccarın yeni hasat ürünü nazlanarak aldığı kaydedildi.
“ÇEKİRDEK, MAZOT OLMUŞ 38-40 LİRA OLMUŞ, AYNI PARA”
Bu yıl nohuda alternatif olarak ektiği yağlık ay çekirdeğinin hasadını yapan İnceçayır köyünden Hasan Karakavak, maliyetlerin artmasına karşılık alım fiyatının düşük olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Bu yıl alternatif ürün olarak nohudun yerine dedik çekirdek ekelim, masraflar biraz daha hesaplı oluyor. Nohudun maliyeti yüksek, denedik. Devletimiz biraz bizi fiyat olarak tatmin etmedi, verdiği fiyatla. Girdi maliyeti illaki her şeyin kendine göre bir masrafı oluyor. Şimdi çekirdek masrafsız ürün diye biliyorlar ama sonuçta aynı şeyleri buna da yapılıyor. Tarlayı da sürüyor, gübresini de atıyor. Ne bileyim görüyorsunuz işte biçer biçiyor. Getiriyor götürüyor sürmesi her şeyi bir maliyet. Bu sene bir de yağışlar güzel ama son yağışlarını alamadı. Çekirdeği görüyorsunuz, verim olarak da normal, beklentinin biraz altında. Geçen sene mazot 22-23 liraydı, aynı fiyattı çekirdek. Mazot olmuş 38-40 lira olmuş, aynı para. Şu anda 12.5 liraya esnaf alıyor. Devlet daha fiyatı açıklamadı. Özel yerleri açıkladı. Onlar da zaten 14 lira olarak açıkladılar ama 14 liraya alan yok. Esnaf bizden 12,5 liraya, o da beğenirse alıyor. Şu anda en aşağı 20 lira olması lazım. 20 liranın üstünde olması lazım da, en aşağı taban fiyat 20 lira açıklanması lazımdı.”
“YAĞ FABRİKALARI İTHAL GELEN ÇEKİRDEKTEN YETERİNCE ALMIŞLAR”
Yozgat Ziraat Odası Başkanı İsmail Açıkgöz, yağ fabrikalarını ithal çekirdekten yeterince alması nedeniyle tüccarın da ürünü nazlanarak aldığını söyledi. Çiftçinin ürününü artan girdi maliyetlerine rağmen geçen yılki fiyattan satmak zorunda kaldığını aktaran Açıkgöz, şöyle dedi:
“Ay çekirdekte 2023 yılının hasadı başladı. Altıncı aya kadar aşırı yağmur yağdı. Çekirdeklerin veriminin yüksek olacağını düşünüyorduk. Akabinde aşırı bir şekilde 36, 37, 38 derece sıcağı görünce, çekirdek sıcağı fazla sevmez. Çekirdek içini dolduramadan aynı buğdayda yaşadığımız sıkıntıyı çekirdekte de yaşadık. Yaklaşık dekar başını 50 kiloyla 100-120 kilo arası alıyoruz. Sulu da değil bu kıraçta. Dediğimiz verimi yakalayamadık çekirdekte. Piyasa olarak da 2022 yılında 11-12 liraya sattığımız çekirdeğe bugün de 12 liraya satıyoruz. Artı biraz daha nazlı alıyorlar. Gerekçesini soruyoruz; yağ fabrikaları ithal gelen çekirdekten yeterince almışlar. Bugün piyasada üretilen çekirdek bizde 16-17 lira gözetirken şu an 9 lirayla 12 lira arası satılıyor. Bu da çiftçiyi rahatsız ediyor. Niye rahatsız ediyor? 6 bin lira mazot 12 liraya sattık, bugün 40 lira oldu yine 12 liraya satıyoruz. Çiftçi de ister istemez üretimde bir tedirginlik var ama 2024 yılının baharında ne olur? Çekirdek ekmezler mi? Nohuda mı dönerler? Onu da görüp yaşayıp göreceğiz.”
