Türkiye’nin İlk İklim Kanunu: Yeni Adımlar Atılıyor

ANKARA (İGFA) – Geçtiğimiz hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan ilk “İklim Kanunu” teklifi, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli ilkeleri belirlemeyi amaçlıyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla, “Türkiye’nin ‘İlk İklim Kanunu’, iklim değişikliği ile ilgili çabalarımıza taze bir soluk katacak” ifadelerini kullandı.

Bu teklife göre, eşitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, toplumsal katılım, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık, adil geçiş ve ilerleme gibi yapısal prensipler esas alınacak. Kamu ve özel sektör temsilcileri, bu düzenlemeleri zamanında uygulamak ve bunlara uyum sağlamakla yükümlü olacak. Bu yasal düzenlemeyle, ekonominin iklim krizine karşı dayanıklılığı artırılacak. Ayrıca, çeşitli sektörlerde uluslararası rekabet gücünü artırmak için daha temiz ve verimli üretim süreçleri teşvik edilecektir. Kanun teklifi, yalnızca sanayi değil, şehirler, tarım, hayvancılık ve yeşil alanlar için de koruma mekanizmaları geliştirecek şekilde tasarlandı.

İklim Değişikliği Başkanlığı’nın Görevleri Belirlenecek

Teklif, İklim Değişikliği Başkanlığı’nın sorumluluklarını net bir şekilde tanımlıyor. Kamu kurumları arası koordinasyon ve standartlar bu başkanlık tarafından belirlenecek. Başkanlık, sera gazı emisyonlarının azaltımını ve iklim değişikliği ile uyum çalışmalarını takip edecek. Karbon fiyatlandırma mekanizmalarının oluşturulması da yine başkanlık bünyesinde düzenlenecek. Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), Başkanlık tarafından kurulacak ve tahsisatların dağıtımı burada yapılacaktır.

Ayrıca, Ulusal Katkı Beyanı doğrultusunda, net sıfır emisyon hedefi gözetilerek, sera gazı emisyonları azaltılacak. Strateji ve eylem planları belirli dönemlerde oluşturulacak, hayata geçirilecek ve süreç izlenecektir.

İklim Değişikliği İl Koordinasyon Kurulları Oluşturulacak

Her ilde, vali başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşlar ile yerel yönetimlerden temsilcilerden oluşan İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Kurulun çalışma yöntemleri Bakanlık tarafından düzenlenecek. Yerel İklim Değişikliği Eylem Planları, en geç 31 Aralık 2027’ye kadar hazırlanacak ancak Bakanlık bu süreyi bir yıl uzatabilecek.

Yerel iklim eylem planları, sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliği ile uyum amacı taşıyan bütüncül bir plan şeklinde, vali liderliğinde hazırlık yapılacak ve ilgili tüm paydaşların katılımıyla geliştirilecektir. Bu planlar, İl Koordinasyon Kurulu’na sunulacak. Sektörel etkilenebilirlik ve risk analizleri, iklim modelleri kullanılarak periyodik olarak güncellenerek yapılacaktır.

Türkiye Yeşil Taksonomisi Hayata Geçirilecek

Başkanlık, ulusal, sektörel ve tematik raporlar hazırlamanın yanı sıra, iklim değişikliği teşvik mekanizmaları kurarak Türkiye Yeşil Taksonomisi’ni oluşturacak. Döngüsel ekonomi ve sıfır atık uygulamaları çerçevesinde, ürünlerin yeniden kullanımı ve geri dönüşümü için zorunlu oranlar belirlenecek.

Ayrıca, Türkiye Gümrük Bölgesi’nde ithal edilen ürünlerin sera gazı emisyonlarını düzenlemek adına Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kurulabilecek. Bu mekanizma ile ilgili detaylar, Ticaret Bakanlığı ve ilgili diğer bakanlıklarla iş birliği içinde belirlenecek.

Temiz Teknoloji Kullanımı Teşvik Edilecek

İlgili kurumlar, teknolojik öz yeterliliği artırarak temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına öncelik verecek. Başkanlık, karbon yakalama, depolama ve hidrojen teknolojileri gibi iklim değişikliği ile mücadele doğrultusunda projeleri desteklemek için ilgili kurumlarla iş birliği yapacak. Tematik araştırmalar ve uygulama merkezleri de kurulması teşvik edilecek.

İklim Değişikliği Eğitim Programları Hazırlanacak

Toplumun iklim değişikliği farkındalığını artırmak amacıyla eğitim programları düzenlenecek. Tüm eğitim kademelerinde müfredatların güncellenmesi ve yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu iş birliği içerisinde çalışacaktır. Uygulama yöntemleri ise ilgili bakanlıkların görüşleri dikkate alınarak belirlenecektir.

İklim değişikliği ile mücadelede doğa temelli çözümler ile doğal kaynakların korunmasına yönelik projeler gerçekleştirilerek gıda güvenliği sağlanacak. Risk değerlendirme sistemleri iyileştirilerek, iklim değişikliğine bağlı afetlerin etkileri azaltılmaya çalışılacaktır.

Eylem Planları En Geç 31 Aralık 2027’ye Kadar Hazırlanacak

Kanun teklifinin getirdiği planlama ve uygulama yükümlülükleri, en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar yerine getirilecektir. Cumhurbaşkanı, bu süreyi bir yıl uzatma yetkisine sahip olacaktır.